ANALİZ - BİR KIVILCIM YETER Mİ?

24 Şubat 2022 sabahı dünya, Ukrayna’dan gelen haberle sarsıldı. Rusya o tarihte adına “özel askeri operasyon” dedikleri savaşın fitilini ateşledi. Ukrayna topraklarına giren Rus askerleri, resmen işgale başladı. Bugüne kadar savaşı sona erdirmek için çabalar ortaya konulsa da netice alınamadı. Halen iki ülke kıyasıya savaşıyor.

ABD’deki yönetim değişikliği, Avrupa’daki kafa karışıklığı, Ukrayna’da ateşkes umudunu doğursa da yoğunlaşan trafik, iki ihtimal arasında, ilginç bir salınımı ortaya koydu. İlk ihtimal, Ukrayna ve Rusya’nın ateşkes anlaşması yapıp barış müzakerelerinin başlaması. İkinci ve ürkütücü ihtimal ise Ukrayna savaşının bir büyük savaşı tetiklemesi…

TRUMP’IN DÜNYA SAVAŞI VURGUSU

İşaretlere bakılırsa gün geçtikçe ikinci ihtimal ağırlık kazanıyor. ABD Başkanı Donald Trump’ın Oval Ofis’te Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’i bütün diplomatik yaklaşımları altüst ederek paylaması esnasında kurduğu "3. Dünya Savaşı üzerinde kumar oynuyorsunuz. Ancak şu an kartınız yok." sözleri düşündürücü.

O gergin toplantı sonrası, Avrupa’nın blok halinde ABD’ye karşı Ukrayna’nın arkasında hizalanması, Trump’ın sözünü ettiği kumarın organizatörlerini belirginleştirdi. Fransa ve İngiltere başta olmak üzere Avrupa ittifakı, anlaşılan tansiyonu düşürmek niyetinde değil.

AVRUPA NE YAPIYOR?

Zelenskiy, Oval Ofis gerilimi sonrası morali Avrupa’nın kucaklayıcılığında, Londra’da buldu. İngiltere’nin organize ettiği Ukrayna Zirvesi’ne İngiltere Başbakanı Keir Starmer’ın, Trump Amerika’sını hedef alan “Putin’e yalakalık yapmamalıyız” sözleri damga vurdu. ABD’de pek hoş ağırlanmayan Zelenskiy’nin İngiltere Kralı Charles ile görüşmesi ise verilen mesajı belirginleştirdi. Aynı zamanda Kanada’nın da dahil olduğu İngiliz Milletler Topluluğu ülkelerinin kralı da olan Charles’ın, İngiliz Donanmasına ait Prince Of Wales uçak gemisine yaptığı sürpriz ziyaret ise bu gündemin bir parçası olarak algılandı.

BÜYÜK SAVAŞ HAZIRLIĞI MI?

Avrupa Birliği’nden gelen açıklamalar da tansiyonu yükseltti. Avrupa’nın savunma harcamalarının ve silahlanmanın artacağı, tehdidin büyük olduğu yönündeki açıklamalar “Avrupa savaşa hazırlanıyor” yorumlarına neden oldu.

Gerilimi tırmandıracak bir açıklama da Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’dan geldi. Ülkesinin nükleer kapasitesini hatırlatan, Avrupalı komutanlarla Paris’te toplantı yapacağını duyuran, “ABD yanımızda olmasa da yolumuza devam edeceğiz” türünde cümleler kuran Macron, “Avrupa savaş hazırlığı yapıyor!” kanaatini güçlendirdi. Macron'a Rusya'dan da aynı tonda açıklamalar gecikmedi. "Kendisi en geç 14 Mayıs 2027'de sonsuza kadar ortadan kaybolacak ve özlenmeyecek" denildi.

ABD – ÇİN GERİLİMİ ARTIYOR

Yapılan açıklamalar sonrası, gözler Avrupa’nın üzerindeyken Çin’den de gündeme bomba gibi düşen açıklamalar geldi. Çin’in Dışişleri Sözcülüğü, ABD büyükelçiliği kanalıyla "ABD savaş istiyorsa, sonuna kadar savaşmaya hazırız" açıklaması yaptı. ABD’nin Savunma Bakanı’ndan aynı tonda "Barış isteyenler savaşa hazırlıklı olmalıdır. Biz hazırlıklıyız.” yanıtı geldi.

TAYVAN’A AÇIK TEHDİT

Tıpkı Avrupa gibi, Çin de bu süreçte savunma bütçesini artırdı. Bütçe, 16,5 milyar dolardan toplamda 245 milyar dolara çıktı. Çin’den “Tehditlere boyun eğmeyiz, zorbalık bize işlemez!” tonunda sert açıklamalar, birbiri ardınca geldi. Tayvan’ı kendi toprağı olarak gören Çin, oraya da “Er ya da geç sizi yok etmeye geleceğiz!” mesajını göndermeyi ihmal etmedi.

Şimdi, yanıtı endişe içinde beklenen soru şu: Büyük bir savaşın zemini çoktan hazır mı? İş, Avusturya-Macaristan veliahdını öldüren tetiğin çekilmesi ya da Polonya’nın işgal edilmesi benzeri bir kıvılcıma mı kaldı?